Bergeijkse boeren Richard en Laura Verhoeven

Op de boomkwekerij van Richard (57) en Laura (48) Verhoeven in Luyksgestel, zetten ze nagenoeg alle werkzaamheden met zijn tweeën rond. Dit zijn dan wel 6 werkdagen van zo’n 10 uur per dag. Met zo’n 100 verschillende soorten naaldconiferen in het assortiment en afnemers door heel Europa, wordt zowel aanspraak gedaan op hun vakmanschap als ondernemerschap. Op de vraag hoe ze de taken verdelen, is het antwoord: “We doen eigenlijk bijna alles samen.” Tijd om nader kennis te maken met dit koppel, dat samen zo’n geoliede machine vormt!

Boomkwekerij Richard Verhoeven is gespecialiseerd in het enten van naaldconiferen. Richard: “De specifieke plant die klanten van ons afnemen, is niet te vermeerderen door zaaien of stekken. Er zijn nog 7 andere collega-kwekers in Nederland met deze soorten, waardoor we een goede prijs kunnen vragen voor onze producten. Doordat de teelt erg arbeidsintensief is, en het meerdere jaren duurt voordat je planten hebt om te verkopen komt er niet zomaar areaal bij. De vraag is zo hoog dat we helaas regelmatig nee moeten verkopen, vooral in de koudere delen in Europa zoals Scandinavië, de Baltische staten, Polen en Tsjechië zijn de naaldconiferen erg in trek.” Laura vult aan: “Daar waarderen ze kwaliteit ook door er een betere prijs voor te betalen. Doordat we de naaldconiferen vaak snoeien, worden ze extra vol en dat zien ze daar graag.”

Sinds drie jaar is het bedrijf bezig met het verder terugdringen van de chemische gewasbeschermingsmiddelen die worden gebruikt. Laura vertelt: “We gebruiken nu alleen nog biologische middelen die de plant sterker maken. Maar we hebben bijvoorbeeld ook veel aandacht voor hygiëne door altijd met schone potten te werken. Wat er van daaruit al niet aan onkruid in groeit, hoef je ook niet te bestrijden.” Ook wordt er gebruik gemaakt van natuurlijke processen. “Als boer of kweker ben je al veel bezig met de natuur, er vliegt allerlei gevogelte en kruipen allerlei insecten rond.” merkt Richard op. “Sommige problemen zijn op te lossen door de natuurlijke vijanden zoals koolmezen te helpen. Dit doen we bijvoorbeeld door nestkasten op te hangen.”

Veel agrarische bedrijven in gemeente Bergeijk zijn bezig met het investeren in bodemkwaliteit, om het gebruik van kunstmest terug te dringen. De kwekerij van Verhoeven gebruikt inmiddels zelfs helemaal geen kunstmest meer. Op de vraag hoe ze dit doen antwoordt Richard: “Als een perceel leeg is, zaaien we eerst een groenbemester. Dat moet voor ons aan drie voorwaarden voldoen. Eén: het moet een diep wortelend gewas zijn om een goede doorlaatbaarheid in de bodem te krijgen. Ten tweede moet het veel organische stof terugbrengen in de grond en tot slot moet het een bloeiend gewas geven zodat er bijen en hommels op af komen.” Net voordat het zaad in de groenbemester komt, wordt het gewas geklepeld. De compost die daarna wordt toegediend, bestaat uit gecomposteerd hout en bermmaaisel en wordt op maat gemaakt. Richard vertelt: “Dat doen we door een grondmonster te steken. We kijken welke nutriënten onvoldoende aanwezig zijn in de bodem, en laten deze op maat toevoegen. Je kunt dan denken aan een sporenelement als mangaan maar ook een schimmel als Mycorrhiza kan worden toegevoegd aan de compost. Deze schimmel werkt samen met de plant (symbiose) zodat de nutriënten in de bodem beter kunnen worden opgenomen door de plant. Naast grondmonsters nemen we ook nog bladmonsters. Dat zegt iets over de opname. Factoren zoals de pH van de grond, lichtintensiteit, hoeveelheid lucht, water worden middels sensoren continue gemeten omdat ze effect hebben op de opname van de plant.”

Richard en Laura merken dat op boomteeltopleidingen de kennis en vaardigheden ontbreken, om het ambacht van enten over te brengen op studenten. Dit resulteert in het verdwijnen van de kennis.

Het proces van het enten is niet te automatiseren. Het vereist specifieke vaardigheid en kennis om het juiste uitgangmateriaal (onderstammen en griffels) te preparen om te kunnen starten met het ent-proces. Uiteindelijk verwachten Richard en Laura, als de huidige trend zich doorzet, een verschraling van het aanbod aan naaldconiferen. Richard legt uit: “Sommige soorten worden gewoon niet meer gekweekt, ook al is de vraag onverminderd hoog. Maar de tijd zal leren wat de toekomst ons bedrijf en sector brengt.”