Er was eens een prachtige koe in de Hondsbosserdijk in Luyksgestel, die voor haar boer en boerin al heel bijzonder was. Maar dat Truus 68 uit 158 inzendingen zou worden verkozen tot “Beste boerenkoe van Nederland” hadden Jan en Lilian Martens en hun kinderen Neele, Lotte en Jelle uit Luykgestel zelf niet kunnen bedenken. Door de interesse van de vakmedia hebben de melkveehouders het nu naast het werk op stal ook nog druk met interviews en foto’s. Om 21 uur ’s avonds is Jan nog ‘gauw effe naar achter’ om de laatste dingen te doen. Ondertussen geeft Lilian alvast antwoord op de meest prangende vraag: want waarom is Truus 68 nu zo bijzonder volgens de vakjury?

Lilian: “Truus is met haar 15 jaar de oudste koe die we hebben op ons bedrijf, maar dat is haar niet aan te zien. Ze is rustig van karakter, ze valt niet op in de kudde. Ze had niet de allerhoogste melkgift van alle genomineerden, maar wel hele goede gehalten aan vet en eiwit in haar melk en ze wordt gemakkelijk drachtig. En doordat ze al zo lang bij ons is, is haar totale melkproductie wél uniek.” Wanneer Jan binnenkomt vult hij aan: “Onze adviseur heeft aangedrongen dat we Truus opgaven voor deze wedstrijd omdat hij niet vaak een koe tegenkwam die allround zo goed scoorde, en dat voor zo’n lange periode. En toen de dierenarts haar laatst moest scannen op drachtigheid, schatte ze haar voor de 5^e keer drachtig, zo goed ziet ze er nog uit. En dat terwijl ze drachtig is van haar 14^e kalf.”

Hoewel het heel bijzonder is dat Truus deze prijs heeft gewonnen, past het wel helemaal binnen de visie van de familie Martens. Lilian vertelt: “Toen we in 2012 een nieuwe stal bouwden voor de koeien, zei Jan al dat hij hoopte dat onze koeien hier oud in zouden worden.” Jan legt uit: “Ik streef naar een laag vervangingspercentage, oftewel ervoor zorgen dat onze koeien lang meekunnen op een goede manier. Daarom hebben we de stal heel ruim opgezet met brede loopgangen en ruime diepstrooiselboxen met zand waar ze makkelijk in opstaan en gaan liggen.” Ook bij de keuze voor een bepaalde stier in de fokkerij moet het totaalplaatje kloppen. “Ik kijk niet alleen naar liters melk, maar ook naar de bouw van het dier, de stand van de poten enzovoorts.” Allemaal met de gedachte dat de totale levensproductie van een koe belangrijker is dan alleen die tijdens de top van een lactatie. “Alles draait om balans.” vertelt Jan. “Je kunt niet meer van een koe vragen dan ze te geven heeft.”

Je kunt zien en horen met hoeveel liefde en passie er over de koeien wordt gepraat. En soms zegt één beeld meer dan duizend woorden. Familie Martens heeft veel foto’s laten maken van de bijzondere prijs, en ze bekijken op de computer welke foto er bij dit stuk mag komen staan. Uiteindelijk kiest Lilian deze foto uit van Jan met Truus: “Hier straalt gewoon zoveel vanaf wat deze koe voor jou betekent.” zegt ze. Soms zegt een foto inderdaad meer dan duizend woorden, en was dit stukje tekst er bij overbodig. Tot slot nog de vraag, of Truus nu een speciale behandeling krijgt op het bedrijf. Jan en Lilian zijn tegelijkertijd erg stellig: “Truus gaat hier nooit meer weg, ook niet als ze minder melk gaat geven. Ik hoop dat ze nog lang in goede gezondheid bij ons mag blijven!”

Familie Martens, van harte gefeliciteerd met deze kroon op jullie werk dat jullie met zoveel passie uitvoeren iedere dag!